Ook al had ik al veel positiefs gehoord over The book of strange new things*, ik werd pas echt over de streep getrokken toen ik las hoe lovend David Mitchell, een van mijn favoriete auteurs, zich uitte over het werk van zijn collega Michel Faber. Die lof is misschien niet zo verwonderlijk, want The book of strange new things riep geregeld hetzelfde gevoel bij me op als Mitchells The Bone Clocks. Beide boeken bewandelen immers het pad van de science fiction en presenteren een niet al te fraai toekomstbeeld. Nog een overeenkomst: deze romans zijn allebei meesterlijk geschreven, zij het op een totaal verschillende manier.

Missie naar Oasis

Michel Faber vertelt het verhaal van Peter Leigh, een Britse dominee die op een wel erg bijzondere missie vertrekt. Hij reist naar Oasis, een verre gekoloniseerde planeet, om daar het woord van God naar de ‘inboorlingen’ te brengen. Zijn vrouw Bea, de grote liefde in zijn leven die hem – een gewezen alcoholist – op het rechte pad bracht, blijft alleen in Engeland achter. Ze kunnen louter schriftelijk met elkaar communiceren via ‘the Shoot‘, een soort van langeafstands-e-mailsysteem.

Die communicatie verloopt aanvankelijk luchtig en liefdevol, maar wordt uiteindelijk almaar moeilijker. De aarde wordt overspoeld door natuurrampen, oorlogen en criminaliteit en Peter kan niet vatten in welke grimmige wereld zijn vrouw is achtergebleven. Tegelijkertijd vindt hij het ontzettend moeilijk om te schrijven over de wonderlijke nieuwe wereld waarin hij terechtgekomen is. De enorme fysieke én mentale afstand tussen Peter en Bea wordt een ernstige beproeving voor hun liefde en hun geloof.

Hortende communicatie, wezenlijke liefde

Je hoeft beslist geen verknochte science fiction-fan te zijn om van dit boek te genieten. Zoals al blijkt uit het bovenstaande, gaat dit boek in de eerste plaats over hoe moeilijk we soms communiceren: zowel met ‘vreemden’, als met de mensen die ons het meest vertrouwd zijn.

Being apart was wrong. Simply lying side bij side did more for a relationship than words. A warm bed, a nest of intimacy. Words could be misunderstood, whereas loving companionship bred trust.

Michel Faber

Het is trouwens verbluffend hoe goed Michel Faber de liefde tussen twee mensen kan vatten. Je vindt in de literatuur massa’s sterke passages over verliefdheid en verlangen, maar dat is nog heel wat anders dan een niet meer zo prille liefdesrelatie in woorden vangen. Maar Faber doet dat dus met verve: geen vluchtige vlinders, geen overweldigende begeerte, maar wél een doorwinterde liefde, met zowel de tedere als de kleine kantjes die daarbij horen.

Sobere stijl

Michel Faber is geen erg lyrische schrijver. Zijn stijl is eerder sober en zijn woordkeuze is ongecompliceerd. Maar elk woord staat op de juiste plaats en ondanks de rust die de zinnen lijken uit te stralen, leest dit lijvige boek bijzonder vlot. De beheerste stijl maakt de haperende communicatie tussen Peter en Bea trouwens vaak extra schrijnend.

Faber kondigde na de verschijning van dit boek aan dat hij zou stoppen met het schrijven van fictie. Daar heeft het overlijden van zijn vrouw allicht wat mee te maken. Laten we hopen dat hij ooit op die beslissing terugkomt en ons met een nieuw bijzonder boek verrast.

* In het Nederlands verschenen als ‘Het boek van wonderlijke nieuwe dingen’, vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema, uitgeverij Podium/Vrijdag